CRP i infekcje dolnych dróg oddechowych
Badanie CRP jest pomocne w podjęciu decyzji o przepisaniu antybiotyków i leczeniu infekcji dolnych dróg oddechowych
Wynik CRP pomaga przy wstępnej diagnostyce, leczeniu i monitorowaniu infekcji dolnych dróg oddechowych (LRTI), w tym pozaszpitalnego zapalenia płuc, ostrego zapalenia oskrzeli i nagłego pogorszenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Pomiar CRP podczas pierwszej wizyty, wraz z badaniem klinicznym pacjenta, pomaga odróżnić infekcje bakteryjne od wirusowych i ułatwia podjąć decyzję o konieczności przepisania antybiotyków. Kluczowe znaczenie ma właściwe i rozsądne używanie antybiotyków, dzięki czemu można spowolnić rozwój oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR). Dlatego antybiotyki powinny być przepisywane wyłącznie tym pacjentom, którym antybiotyk przyniesie korzyści.
Kliniczne wytyczne w Europie zalecają przeprowadzanie konwencjonalnych testów lub testów CRP w punktach opieki medycznej (POC) razem z oceną kliniczną, w celu ułatwienia diagnozy i przepisywania antybiotyków w przypadku LRTI w podstawowej opiece zdrowotnej.1-3
Zalecane wartości odcięcia (cut-off) CRP w diagnostyce LRTI u dorosłych1-3
| Wartość CRP i obecność infekcji bakteryjnej | Zaleca się podanie antybiotyków |
|---|---|
<20 mg/l Mało prawdopodobne zakażenie bakteryjne | Nie zaleca się podania antybiotyków |
| 20-100 mg/l Możliwe zakażenie bakteryjne | Należy rozważyć przepisanie antybiotyków dopiero w miarę nasilenia się objawów |
| >100 mg/l Bardzo prawdopodobne zakażenie bakteryjne | Antybiotyki są zalecone |
Szwedzkie wytyczne dla LRTI zalecają, aby przy przepisywaniu antybiotyków kierowano się podobnymi wartościami odcięcia CRP, a jeśli objawy infekcji utrzymują się przez tydzień, a CRP wynosi >50 mg/l4 , sugerują podejrzenie zapalenia płuc.
Wartości odcięcia CRP są użyteczną pomocą w przepisywaniu antybiotyków, ale zawsze należy je interpretować w kontekście obrazu klinicznego pacjenta. Szczególnie u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka może być konieczne zastosowanie antybiotyków, nawet jeżeli poziom CRP nie jest znacząco podwyższony. CRP powinno być zmierzone 1-2 dni po rozpoczęciu infekcji, aby stwierdzić rzeczywiste nasilenie choroby.
Wartości CRP są przydatne w monitorowaniu przebiegu choroby i reakcji na terapię
Seryjne pomiary CRP pomagają w ocenie przebiegu infekcji i skuteczności leczenia antybiotykami5. Okres półtrwania CRP wynosi 19 godzin i spada po podaniu antybiotyków. Wytyczne kliniczne ERS i ESCMIC zalecają wykonanie pomiaru CRP u hospitalizowanych pacjentów z zapaleniem płuc w dniu przyjęcia oraz 3. lub 4. dnia pobytu w szpitalu1. Jeśli po kilku dniach leczenia antybiotykami stężenie CRP nie obniża się, może to oznaczać, że terapia nie jest skuteczna. Poziomy CRP, zwłaszcza 4. dnia, mają wysoką ujemną wartość predykcyjną dla powikłań zapalenia płuc6.
Literatura
- Woodhead M et al. Guidelines for the management of adult lower respiratory tract infections. Clin Microbiol Infec 2011; 17:E1-E9.
- National Institute for Health and Care Excellence (NICE). NICE guideline - Pneumonia in adults: diagnosis and management, 2014.
- NICE guideline – Cough (acute): antimicrobial prescribing, 2019.
- Andre M, Hedin K, Mölstad S. Nedre luftvägsinfektioner i primärvården. Rekommendationer för handläggning läkemedelsverkets expertgrupp. Lakartidningen 2009; 106: 1660-1663.
- Bruns AH, Oosterheert JJ, Hak E et al. Usefulness of consecutive C-reactive protein measurements in follow-up of severe community-acquired pneumonia. Eur Respir J 2008; 32(3): 726-732.
- Chalmers JD, Singanayagam A, Hill AT. C-Reactive Protein Is an Independent Predictor of Severity in Community-acquired Pneumonia. Am J Med 2008; 121(3):219-225.